Yaralanmalı trafik kazalarında; kaza neticesinde yaralanan kişinin yakınlarının destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakları yoktur.
Trafik kazası neticesinde kazada yaralanan kişi, tedavi gördüğü süreç içerisinde çalışamadığı için mahrum kaldığı gelirlerin ödenmesini ve kaza dolayısı ile yapılan tedaviye ilişkin masraflarını isteyebilir. Ayrıca kaza sebebiyle yaşadığı elem ve ıstırap için manevi tazminat talep edebilirler.
Sakatlanmalı trafik kazalarında; kişi sakatlık oranına göre iş gücü kaybına yönelik zararını, tedavi masraflarını maddi tazminat olarak talep edebilecek ve duyulan elem ve ıstırap nedeniyle de manevi tazminat isteyebilecektir.
Yaralanmalı ve sakatlanmalı trafik kazası gerçekleştikten sonra genel itibari ile 8 yıllık süre içerisinde bu tazminatların alınması gerekmektedir. Süreler geçirildikten sonra tazminat isteme hakkı zamanaşımına uğramaktadır.
Maddi ve manevi tazminat, sakatlanan kişinin yaşı, ekonomik durumu, sakatlık oranı, kusur oranı ve benzeri durumlara göre farklılık göstermektedir. Tazminatın hesaplanmasında sakatlanan kişinin uğramış olduğu zararların tam olarak tespit edilmesi önemlidir.
Bedensel zararlar sebebiyle açılacak tazminat davalarında talep edilebilecekler:
a-İleri derecede sakatlıkta, yaşam boyu başkasının bakımına muhtaç olma durumunda “bakıcı” giderleri;
b-Kalıcı sakatlık sonucu kazanç kaybı ve kazançlarda bir eksilme olmasa bile güç (efor) kaybı nedeniyle maddi ve manevi tazminat;
c- Tedavi ve iyileşme giderleri, ameliyat giderleri ile iyileşme süresince yapılan her türlü harcamalar, kaza geçirenin ve yakınlarının yol, yeme-içme, barınma giderleri.
d- Geçici iş göremezlik durumunda kazanç kaybı veya iyileşme süresince başkasının yardımına ve bakımına gereksinim nedeniyle o kişinin emeğinin karşılığı.
Borçlar Kanunu(BK); zarar görene, kapsamını belirtmeksizin “bütün masraflarını” isteme hakkı tanımıştır. Masraflar kavramının kapsamına, zarar görenin, beden bütünlüğünü eski haline getirmeye, yani iyileşmeyi sağlamaya veya hastalık ya da sakatlığın artmasını önlemeye yönelik harcamak durumunda olduğu ve ilerde harcaması olası bütün masraflar girer. BK. 46.maddesi, yalnızca bedensel değil, ruhsal bütünlüğün zarara uğratılması durumunda da uygulanır. Bazı durumlarda bedensel bütünlüğün zarar görmesi, çalışma gücünü etkilememiş olsa bile, ruhsal sarsıntı ve kişide yarattığı sinir bozukluğu bir takım maddi ve manevi zararlara neden olabilir. Gerek bilimsel ve gerekse yargısal görüşlere göre, bedensel tamlığın bozulması kavramına, insan vücudunda herhangi anatomik bir değişikliğe yol açacak (çarpma, vurma, kırma, yaralama gibi) etkenlerden başka; bedensel bozukluğa yol açmayan, ancak kişide ruhsal ve sinirsel etkiler yaratan durumlar da girer.
Kaza geçiren kişinin yakınlarının maddi ve manevi zararları
Sadece kaza geçiren kişinin değil, anne, baba, eş, çocuk, kardeş gibi yakınların da olay nedeniyle ruhsal sarsıntı, kalp krizi ve benzeri rahatsızlıklar geçirmeleri de maddi ve manevi tazminat konusu olabilir. Çünkü bu durumda onların zararları ile haksız eylem arasında uygun nedensellik bağı vardır. Örneğin, gözlerinin önünde cereyan eden bir trafik kazasında feci şekilde ellerini veya ayaklarını kaybeden bir çocuğun annesinin geçirdiği şok sonucu ruhsal ve sinirsel dengesinin bozulması, maddi ve manevi tazminat isteğini haklı kılar. Bu zarar, dolaylı değil, zarar görenin kişiliğinde doğrudan doğruya doğan bir zarardır.
Yaralanarak bedensel zarara uğrayan oğlu yüzünden, ruh sağlığı bozulup tedavi olmak zorunda kalan baba, aradaki nedensellik bağı nedeniyle manevi tazminatın yanı sıra, kendisi için yaptığı giderleri ve işten kalma nedeniyle kazanç kayıplarını da isteyebilecektir.
TRAFİK KAZALARINDA TAZMİNAT HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Trafik kazalarında hayatını kaybedenin yakınlarına ve kazazedelere ödenecek tazminatın tutarı, sigorta poliçelerinde üst sınır olarak yer almaktadır. Kazazede ve yakınlarının ne kadar tazminat alabileceği yönündeki soruya net cevap vermek yanlış olur. Çünkü mağdur ve yakınlarına ödenecek tazminat bu konuda uzman kişiler tarafından hesaplanmaktadır.
Tazminat hesaplaması, hayatını kaybeden kişinin yaşı, aile ekonomisine katkısı, geride kalan yakınlarının sayısı gibi kriterler göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Örneğin; bir kazada hayatını kaybeden 60 yaşındaki bir kişinin yakınına ödenecek tazminat ile 20 yaşında kazada hayatını kaybeden kişinin yakınlarına ödenecek tazminat farklı olacaktır.
Tazminatın hesaplanmasında ölen kişinin ve kazazedenin ekonomik durumu ve uğramış olduğu zararların tam olarak tespiti çok önemlidir. Bu hesaplama sırasında hasarlar delilleriyle tam olarak ispat edilemez ise asgari ücret üzerinden zararın hesaplanması ve daha düşük tazminat miktarlarının hak sahiplerine ödenmesi söz konusu olacaktır.
MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT KİMLERDEN İSTENEBİLİR?
Trafik kazalarından kaynaklı tazminatlar; trafik kazasına sebebiyet veren kişiden istenir. Ancak bu husus; kazanın şekli, kusur durumu gibi her vakada farklı değerlendirilmektedir. Örneğin; aracı kullanan kişi kusurlu olarak trafik kazasına sebebiyet vermesi durumunda, tazminat talepleri aracı kullanan kişiye ve araç sahibine yöneltilecektir.
Ayrıca ilgili yasalar gereği Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında ilgili sigorta poliçesinde belirtilen miktarlarla sınırlı olmak kaydıyla Sigorta Şirketi tazminatlardan sorumludur.
MALULİYET DOSYALARINDA GEREKLİ BELGELER
Kaza Tespit Tutanağı
Varsa Kusur ile İlgili Bilirkişi Raporu – Adli Tıp Kurumu Raporu
İfade Tutanakları
Sigortalı Araç Ruhsat, Ehliyet ve Alkol Raporu
Kesin ve Sürekli Maluliyet Oranını Gösterir Sağlık Kurulu Raporu
Kişinin Kaza Sonrası İlk Adli Raporu
Kişinin Kazadan Sonra Gördüğü Tedavilere İlişkin Epikriz, Muayene ve Tetkik Raporları
Malul Kişinin Resmi Gelir Belgesi
Malul Kişinin Kimlik Fotokopileri